Категорија: Некатегоризирано

Имунитетот е способност на човечкиот организам да се брани од инфекции и болести. Имунолошкиот систем е составен од различни клетки, ткива и молекули. Имунолошкиот систем генерално е класифициран на 2 главни „краци“ – неспецифични и адаптивни (специфични и стекнати) – но сите компоненти работат во една синергија и функционираат на високо синхронизиран начин.

Неспецифичните клетки може да реагираат многу брзо, но немаат своја  специфичност (односно ист одговор на сите предизвици), додека адаптивните имааат антигенска специфичност и „ меморија “, но потребен е многу подолг период за да се развијат по првичната изложеност на инфективен агенс, иако брзината и големината на овој систем се зголемува со последователна изложеност на иста инфекција.

Имунолошката функција се менува во текот на целиот животен век, со разлики кои се очигледни во одредени фази. Редовното вежбање, како и навиките во исхраната се важни фактори кои имаат значително влијание врз тоа колку добро имунолошкиот систем реагира на предизвиците во сите фази од животот.

Физичката активност и имунолошкиот систем

Редовната умерена аеробна активност се промовира како стратегија за стимулација на имунулошката функција на организмот, или поедноставно кажано:

• Физичка активност доведува до побрзо испуштањето на бактериите од белите дробови и дишните патишта. Ова ја намалува можноста да заболите од настинка, грип или друга болест.
• Покрај ова, вежбањето предизвикува промена и на антителата и белите крвни клетки (клетките на имунолошкиот систем на организмот кои се борат со болести). Овие антитела при вежбање и забрзување на метаболизмот циркулираат побрзо, така што побрзо можат да детектираат инфекција во Вашиот организам и да се борат со нејзе.
• Краткото покачување на телесната температура за време и веднаш после вежбање може да го спречи ширењето на бактериите. Овој пораст на температурата може да му помогне на телото подобро да се бори против инфекцијата.
• Покрај сето ова, вежбањето го забавува ослободувањето на хормоните на стрес. Некои од овие хормони ја зголемуваат можноста за заболување. Затоа, помалку хормони на стрес – подобар имунитет.

 

Исхраната и имунолошкиот систем

Исхраната има и директни и индиректни ефекти врз имунитетот. Прекумерната исхрана, односно дебелината доведуваат до веќе познати здравствени исходи како Срцеви заболувања, дијабетес и слично. Меѓутоа,  област што доби ограничено внимание е влијанието на дебелината врз одбранбениот механизам и  ризикот од инфекција. Како и да е, се смета дека вишокот на внес на хранливи материи предизвикува имунолошка дисрегулација, при што дебелината е поврзана со состојба на хронично воспаление на ниско ниво и поголем ризик од развој на инфекции, особено оние на респираторниот тракт. ​​Оттука , зголемената физичка активност може да биде корисна кај по дебелите лица за намалување на тежината, но и поради антиинфламаторните ефекти на вежбање.

Неисхранетоста / неухранетоста се карактеризира со недоволен внес на вкупна енергија и макронутриенти и / или недостатоци во специфични микронутриенти. Неухранетоста е една од водечките причини за имунодефициенција во земјите во развој. Иако неухранетоста е ретка во развиените земји, недостатоците на одредени хранливи материи може да се појават едноставно како резултат на лошите избори во исхраната. Оттука, се чини дека една од најпрагматичните „интервенции“ (а можеби и наједноставната стратегија) за подобрување на  имунитетот и намалување на ризикот од инфекција е да консумирате здрава и урамнотежена храна.

 

Постојат многу фактори кои можат да влијаат на имунитетот и ризикот од инфекција. Редовната физичка активност и навиките во исхраната се важни фактори кои имаат значително влијание врз тоа колку добро имунолошкиот систем реагира на секој предизвик. Затоа, и покрај тоа што сте дома, хранете се умерено и практикувајте физичка активност.

Kако можеме да ја поставиме појавата на коронавирусот во контекст со другите епидемии од висок ризик во последната деценија, како Зика или Х1Н1?

Зика не е добра споредба затоа што Зика се шири со каснувања од комарци, а COVID-19 се распространува од човек на човек, откако за прв пат им е пренесено на луѓето преку животно (COVID-19 е многу тесно поврзано со коронавирусот од лилјак, но дали заразата е пренесена првично преку  друго животно на човекот – не се знае)

Инфективноста е опишана со број наречен Основен Репродуктивен Број – R0, („R – нула“). Најдобрата проценка за COVID-19 е дека R0 е околу 2,2, што значи дека е приближно исто инфективно како грип или САРС. Сепак, R0 ви кажува сè што треба да знаете за тоа колку ќе биде алармантна инфекцијата: САРС инфицирала 8000 луѓе во светот, додека во Македонија оваа сезона има 4.316 случаи на сезонски грип. Се чини дека е слично на грипот H1N1, но за разлика од грипот, никој не може да има делумен имунитет, изграден од претходна инфекција или имунизација на грип. COVID-19 е премногу нов.

Како се споредува стапката на морталитет со грипот?

Не е јасно точно какви стапки на смртност се потврдуваат секој ден, но СЗО на 3 март изјави дека е околу 3,4 проценти на глобално ниво, при што постарите лица се изложени на многу поголем ризик.

Во типична сезона на грип, стапката на смртност е околу 0,1%. Во 1918 година, каде грипот Х1Н1 уби 50 милиони луѓе, стапката на смртност е 2,5%.

Дали напорите за изолација се неопходни за ограничување на коронавирусот?

Апсолутно. Во заразна епидемија, службениците за јавно здравје имаат само неколку навистина ефективни алатки. Едната е ефективна вакцина, која сè уште не е достапна за СОВИД-19.  Другата алатка е лекот, доколку има ефективни антивирусни лекови, а за коронавирусот сеуште немаме (испитувањата се во тек). Конечна и најстара алатка е да се држат луѓето подалеку едни од други, односно карантинот и изолацијата.

Дали и колкави количини на храна треба да набавиме во случај на изолација?

Како што видовме од искуството во Дебар, можно е да има прекини во снабдувањето со храна и други добра. Како и да е, купувањето на огромни количини храна, како и паника во супермаркети е многу лоша идеја. Размислете и добро испланирајте залиха на храна и други добра за две недели, но не повеќе. Размислете и за лекови, храна за вашите миленици, батерии и слично.

Дали има некакви диференцирачки симптоми за рано препознавање на короновирусот?

Не, коронавирусот може да започне точно како обична настинка. Симптомите обично започнуваат околу 5 дена по изложеноста, но периодот на инкубација може да трае до 14 дена. Како што е наведено порано, многу случаи немаат никакви симптоми.

Симптоми на тешка болест се треска, кашлица и останување без здив. Ова може да укаже на пневмонија, најопасната форма на болеста која најверојатно ќе ве доведе да побарате хоспитализација. Критичното заболување со COVID-19, особено кај постарите лица, е многу опасно.

Дали вирусот останува активен засекогаш и дали ни треба вакцина за да се „излечиме“?

Лицата заболени од коронавирус остануваат во болница бидејќи им е потребен посебен третман,  кој не може да им се обезбеди дома,  интензивен мониторинг, како и соодветна изолација. Тоа е вистина во секоја ситуација. Болниците имаат ефикасни простории за изолација и обучени кадри кои знаат да се справат со конкретната ситуација.

Штом некое лице се опорави од коронавирус (огромно мнозинство тоа го прават), тие веројатно ќе имаат доживотен имунитет, доколку СОВИД-19 се однесува како другите коронавируси. Дури и луѓето со минимални или без никакви симптоми веројатно ќе развијат имунитет. Ефикасната вакцина ќе обезбеди заштита без да се разболите.

Што се случува со вакцина против коронавирус?

Нормално, за да се тестира и развие една вакцина потребни се 3 до 5 години. Во теорија, вакцина за COVID-19 може да се развие и за 18 месеци, што би било рекорд.

Кој е нашиот генерален совет за тоа како треба да се чувствуваме во овој момент?

Помеѓу малку и умерено вознемирено. Се подготвувавме за катастрофа а очекуваме таа да не се појави. Подгответе се за најлошото, очекувајте го најдоброто. Заштитете се самите себеси и своите најмили. Изолирајте се. Сепак, од сите нас зависи.